Transformer atau dalam Bahasa Melayu disebut sebagai “pengubah”, adalah salah satu komponen paling penting di dalam powerboard TV(papan kuasa) sesebuah televisyen, terutamanya TV moden seperti LED, LCD atau Plasma. Tanpa transformer, TV tidak akan dapat berfungsi kerana tiada kuasa elektrik yang sesuai dihantar ke bahagian-bahagian lain dalam TV. Dalam artikel ini, kita akan bincangkan secara ringkas dan mudah bagaimana transformer ini berfungsi, jenis-jenisnya, serta tanda-tanda awal jika berlaku kerosakan pada transformer.
Apa Itu Transformer?
Transformer ialah komponen elektronik yang digunakan untuk menukar voltan elektrik. Ia boleh menaikkan (step-up) atau menurunkan (step-down) voltan mengikut keperluan sesuatu peranti elektronik. Dalam konteks TV, transformer lebih banyak digunakan untuk menurunkan voltan AC daripada sumber utama (contohnya 240V dari soket rumah) kepada voltan yang lebih rendah dan selamat untuk digunakan oleh litar TV.
Transformer biasanya dibina daripada dua lilitan dawai yang dipanggil primary coil (gegelung primer) dan secondary coil (gegelung sekunder). Kedua-dua lilitan ini dililit pada satu teras besi. Prinsip kerja transformer adalah berdasarkan hukum induksi elektromagnet – apabila arus elektrik mengalir dalam gegelung primer, ia akan menghasilkan medan magnet yang kemudian menghasilkan arus dalam gegelung sekunder.
Fungsi Utama Transformer dalam Power Board TV
Dalam papan kuasa TV, transformer berfungsi untuk:
- Menurunkan Voltan AC kepada DC yang Sesuai
- Transformer menurunkan voltan AC dari 240V kepada nilai yang lebih rendah seperti 12V, 5V atau 3.3V mengikut keperluan. Selepas itu, voltan tersebut akan ditukarkan kepada arus terus (DC) menggunakan rectifier dan filter capacitor.
- Transformer menurunkan voltan AC dari 240V kepada nilai yang lebih rendah seperti 12V, 5V atau 3.3V mengikut keperluan. Selepas itu, voltan tersebut akan ditukarkan kepada arus terus (DC) menggunakan rectifier dan filter capacitor.
- Mengasingkan Bahagian Voltan Tinggi dan Voltan Rendah
- Transformer juga bertindak sebagai pengasing elektrik (electrical isolation) antara bahagian voltan tinggi dan bahagian voltan rendah. Ini sangat penting untuk keselamatan dan perlindungan litar TV.
- Transformer juga bertindak sebagai pengasing elektrik (electrical isolation) antara bahagian voltan tinggi dan bahagian voltan rendah. Ini sangat penting untuk keselamatan dan perlindungan litar TV.
- Membekalkan Kuasa kepada Komponen Utama
- Transformer dalam power board membekalkan tenaga kepada main board, backlight inverter, dan komponen lain seperti panel skrin.
- Transformer dalam power board membekalkan tenaga kepada main board, backlight inverter, dan komponen lain seperti panel skrin.
- Mengurangkan Risiko Litar Pintas
- Dengan pengasingan antara bahagian tinggi dan rendah, transformer boleh membantu mengurangkan risiko kerosakan besar akibat litar pintas atau beban lebih.
Jenis-Jenis Transformer dalam Power Board TV
Terdapat beberapa jenis transformer yang digunakan dalam power board, antaranya:
- Main Power Transformer – untuk menurunkan voltan utama.
- Inverter Transformer – digunakan dalam sistem backlight (lampu latar) untuk skrin jenis CCFL (Cold Cathode Fluorescent Lamp).
- Standby Transformer – membekalkan kuasa kepada litar standby apabila TV dalam keadaan ‘off’ tetapi masih menerima kuasa untuk remote control.
Tanda-Tanda Transformer Rosak
Antara tanda-tanda transformer dalam power board TV mengalami kerosakan termasuklah:
- TV langsung tidak boleh dihidupkan.
- Bunyi dengungan atau bau hangit dari bahagian power board.
- Fuse selalu putus bila TV disambung ke soket.
- Terdapat tanda terbakar atau warna gelap pada badan transformer.
- Tiada output voltan dari power board semasa ujian menggunakan multimeter.
Jika tanda-tanda ini muncul, pemeriksaan lanjut perlu dibuat oleh juruteknik bertauliah. Kadangkala, transformer boleh dibaiki dengan menukar gegelung atau menggantikan terus dengan unit baharu, bergantung kepada jenis dan tahap kerosakan.
Penutup
Transformer dalam power board TV memainkan peranan yang sangat besar dalam memastikan TV dapat beroperasi dengan selamat dan lancar. Tanpa transformer yang berfungsi dengan baik, seluruh sistem TV tidak akan dapat menerima kuasa yang sesuai untuk bekerja. Oleh itu, memahami fungsi asas transformer dapat membantu pengguna dan juruteknik mengenalpasti masalah dengan lebih cepat serta menjimatkan kos baik pulih.
Jika anda berminat untuk belajar lebih lanjut mengenai komponen elektronik dalam TV, atau ingin sertai kelas membaiki TV secara praktikal, anda boleh hubungi kami di:
📍 Hobbyzone Seremban
📞 016-6392737
🟢 www.BaikiTV.com
🔧 Kepakaran: Baiki TV, Elektronik & Pendawaian Rumah
🎓 Kelas Praktikal Elektronik Disediakan.
